Oferta lekcji muzealnych i wycieczek dla grup zorganizowanych Muzeum Techniki Rolniczej w Piotrowicach Świdnickich
Historia
Budowniczym dworu w Piotrowicach Świdnickich był Jacob von Zedlitz. budowę prowadził w latach 1585-1590. Istotny remont przeprowadził nowy właściciel w 1799 roku, hrabia Nikolas August Wilhelm von Burghaus. Nowy właściciel, filantrop, budowniczy, członek licznych stowarzyszeń, finansował wiele działań charytatywnych i naukowych. Był pomysłodawcą i inwestorem jednego z pierwszych na kontynencie, żeliwnego mostu zbudowanego w pobliskich Łażanach. W wieku XIX i XX, aż do II wojny światowej wieś, a wraz z nią dwór i folwark, przeżywa okres rozwoju. Dwór poddany był kolejnym przebudowom, a folwark rozbudowie i unowocześnieniu. Po 1945 roku dobra Piotrowickie były zrujnowane i nieużywane. W latach 1972-1976 przeprowadzona została częściowa konserwacja dworu. Do 2003 roku folwark i dwór były w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Rolnego.
Obecnie
Obecnie w ramach działalności Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska prowadzone są prace adaptacyjne kompleksu folwarku na cele planowanego Muzeum Techniki Rolniczej. W remontowanych obiektach powstaje żywy folwark – Muzeum, w którym prezentowana jest nie tylko historia rozwoju rolnictwa, ale także życie w gospodarstwach rolnych XIX i początku XX wieku.
Zwiedzanie i wycieczki
Dla turystów indywidualnych zwiedzanie Muzeum odbywa się od Kwietnia do Października wyłącznie w weekendy oraz wybrane święta. Grupy zorganizowane zapraszamy codziennie po dokonaniu wcześniejszej rezerwacji.
Zwiedzanie odbywa się z Przewodnikiem i obejmuje dwór, spichlerz oraz stodołę z wystawą zabytkowych maszyn rolniczych.
Wszystkie warsztaty rozpoczynamy od zwiedzania folwarku. Proponujemy trzy rodzaje warsztatów dla dzieci, dostosowane do wieku: ❖ zwierzęta na wsi ❖ warzywniak ❖ maszyny rolnicze Na koniec proponujemy lunch lub ognisko!
Z uwagi na panujące zagrożenie powodziowe na Dolnym Śląsku, zespół Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska postanowił odwołać Jubileuszową Galę XX-lecia Muzeum Kolejnictwa na Śląsku.
Nasz benefis zostanie przełożony na inny termin, który podamy wkrótce. Muzeum jest bezpieczne i nie zagraża nam niebezpieczeństwo – zapraszamy wycieczki i turystów indywidualnych do zwiedzania.
Cały zespół jest gotowy do pomocy ludziom, których dotknęła powódź! Solidaryzujemy się ze wszystkimi poszkodowanymi, którzy są również wśród naszych pracowników i bliskich.
Dziedzictwo kulturowe naszego regionu to nie tylko zabytki, ale także regionalna kuchnia. Coraz częściej z sentymentem i szacunkiem wracamy do tradycji, a tradycyjna kuchnia opiera się na prostych, ale wyjątkowo smacznych składnikach. Jednym z takich składników, popularnym do dziś, są ziemniaki. Istnieje wiele tradycyjnych potraw z ziemniaków, a mimo ich prostoty, dają one szerokie możliwości kulinarne.
Muzeum Techniki Rolniczej zaprasza do wspólnej zabawy na „Święto Ziemniaka” w sobotę i niedzielę, 21-22 września w Piotrowicach Świdnickich.
W programie wydarzenia:
kuchnia z regionalnymi potrawami z ziemniaka, w tym
ognisko z kiełbaskami i pieczonymi ziemniakami
ziemniaki z parownika
ziemniaczane warsztaty dla dzieci
stoiska z regionalnymi produktami
zwiedzanie Folwarku obejmuje dwór, spichlerz oraz stodołę z wystawą zabytkowych maszyn rolniczych – zabytkowe traktory, młocarnie.
Do zwiedzania udostępniony jest „Żywy Folwark”, obejmujący otoczenie zamku, gdzie można odpocząć i poczuć atmosferę wsi i codziennego życia w gospodarstwie rolnym z XIX i początku XX wieku. Oprócz zabytkowych maszyn i urządzeń rolniczych, w Folwarku można zobaczyć krowę, owce oraz pszczoły.
Muzeum będzie otwarte w godzinach 11.00 – 17.00 zarówno w sobotę, jak i w niedzielę 21-22.09.2024.
A już w najbliższą sobotę, 14 września zapraszamy na Nocne Zwiedzanie – godzinach 18.00 – 20.00!
The Railway Museum of Lower Silesia cordially invites you to a Gala celebrating the 20th anniversary of its activities. This is an excellent opportunity to gather, discuss our shared passion, and reflect on the achievements made so far. We look forward to welcoming you at the Museum to jointly celebrate this special anniversary!
Over the years, the history of railways in Lower Silesia has been an integral part of the region’s economic and social development. From the first railway investments in the 19th century, through the dynamic growth of the machinery industry, to modern initiatives related to heritage preservation and the reuse of historic railway lines – Lower Silesia is a living testament to how railway infrastructure can influence the development and shaping of local communities.
Preserving railway heritage is today not only a duty but also an opportunity for the revitalization of forgotten spaces, restoring their former glory, and utilizing them for tourism and educational purposes. The care for such objects as railway stations, bridges, tunnels, and historic rolling stock is a key element of efforts to protect the culture and traditions of this region.
Protecting the Railway Heritage of Lower Silesia
Piotr Gerber
Economic development in Lower Silesia began in the first half of the 19th century with the introduction of industrial technologies replacing handcraft-based labor. Industry influenced the growth of local communities, increased the region’s population, and improved living conditions. To this day, Lower Silesia holds the largest number of architectural monuments in Poland, including palaces, public buildings, sacred objects, educational institutions, and hospitals. A significant source of Lower Silesia’s development success was the advent of the railway. The railway arrived in Wrocław just twelve years after the first practical railway line was launched in England. The initiative to build the first railway line in Silesia was taken by Wrocław industrialists and bankers. In 1840, the Upper Silesian Railway Society was founded, and work on the first section from Wrocław to Oława began, with its opening in May 1842, marking the start of rapid railway construction in Silesia.
By the late 1840s, Wrocław, as the capital of Lower Silesia, had become an important railway hub, connecting routes to Berlin, Upper Silesia, Świebodzice, and from 1853 to Wałbrzych, and from 1856 to Poznań.
Such significant railway investments stimulated the regional economy. The high demand for rolling stock and railway line equipment led to the dynamic development of factories producing for the railway sector. The machinery industry grew to become one of the most important in Lower Silesia. From the 1840s onwards, the production of railway carriages began to develop rapidly, followed by steam locomotives. By the end of the 19th century, Lower Silesia had become a major railway supplier in this part of Europe. The first railway station in Wrocław was built on Małachowskiego Street in 1842. Economic success enabled the construction of the Main Railway Station, which opened in 1855. The following years of the 19th and early 20th centuries saw further dynamic railway and related industry development. The construction of new railway connections brought railways to almost every major town in Lower Silesia. The railway became the most important factor in the region’s economic development.
Political and economic changes at the end of the 20th century, along with the introduction of new technologies, led to the closure of many historic branches of the economy in Lower Silesia. Today, it is increasingly difficult to find silhouettes of mining shafts, cooling towers, or brick chimneys of old boiler houses in the urban landscape. Economic changes also led to the closure of many local railway lines and their associated infrastructure. The railway network, once synonymous with the region’s modernity, became a rich but largely forgotten heritage of a bygone era of industrialization.
A chance for Lower Silesia’s railway infrastructure lies in the ongoing return to better utilization of rail transport, driven by ecological concerns. The modernization of main railway connections is accompanied by growing interest in Silesia’s industrial heritage. The development of railway and industrial tourism will enable the planning of new uses for historic railway connections, not for industrial purposes but for creating attractive local transport networks and connections intended for increasing tourist traffic.
The ongoing modernization of selected railway lines in Lower Silesia has contributed to the conservation of historic railway buildings. Today, Wrocław’s landmark is the Main Railway Station, built in 1855 and renovated in 2002. The stations in Świebodzice, Dzierżoniów, and Wałbrzych have been preserved and restored to use. Several other stations are currently undergoing renovation. The restoration work on Wałbrzych Główny station is nearing completion. However, many historic station buildings are still awaiting decisions regarding their survival. The oldest Lower Silesian station on Małachowskiego Street in Wrocław is in very poor condition. One of the oldest stations, located in Jaworzyna Śląska on the line from Wrocław to Wałbrzych, is close to collapse. Many small stations on local lines in Lower Silesia are at risk. Forgotten technical monuments include railway infrastructure objects. Numerous bridges, viaducts, and railway tunnels require urgent work to preserve them. The railway tunnels on the route from Wałbrzych to Kłodzko, which are outstanding engineering structures documenting progress in railway crossing construction, need conservation. The preserved steel lattice bridge on the line from Lwówek Śląski to Jelenia Góra in Pilchowice, built as part of a large hydro-technical investment at the beginning of the 20th century to protect agricultural land in the Bóbr River valley, avoided destruction due to a planned film production thanks only to social support and the actions of the Lower Silesian Heritage Conservator. Many railway monuments need support, from the spectacular ones like railway stations to the less noticeable ones like tracks and equipment serving railway traffic, to structures associated with the operation of steam locomotive-driven trains.
Railway water towers, water tanks, and water cranes that once serviced steam locomotives are already rare in Lower Silesia. In the European Year of Rail, established by the European Parliament, initiatives to restore the importance of rail transport should be accompanied by efforts to protect railway heritage. Knowledge of the history of railways in Lower Silesia is passed down through historic objects. Their preservation should be part of the plan to modernize and expand rail transport. Actions to preserve and restore historic rolling stock also require support. Reactivating disused historical railway lines will once again contribute to economic revitalization and increase the attractiveness of individual towns. Historical railways, as seen in other countries, can become an important factor in tourism development.
References: Piotr Gerber, Industrial Architecture of Wrocław at the Beginning of Industrialization, Wrocław, 2007 Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski, 150 Years of Railways in Silesia, Opole, 1992 Teresa Kulak, History of Wrocław. From Frederick’s Fortress to Hitler’s Fortress, Volume II, Wrocław, 2001
Po rozpatrzeniu złożonych ofert w związku z zapytaniem ofertowym pn. “Konserwacja, remont i częściowa odbudowa zabytkowej zapadni podtorowej oraz suwni górnej z dostosowaniem do eksploatacji” w Muzeum Kolejnictwa na Śląsku, z dn. 22.07.2024 r., zgodnie z pkt. XIII 11 zapytania ofertowego, Zamawiający wybrał do realizacji ofertę firmy FAMAK S.A., ul. Fabryczna 5, 46-200 Kluczbork na kwotę 499 000,00 zł brutto (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy złotych 00/100).
11 30/ 12 30/ 13 30/ 14 30/ 15 30/ 16 30 – Zwiedzanie z Przewodnikiem – zwiedzanie wystawy sprzętu rolniczego, w tym specjalna prezentacja narzędzi i sprzętu pszczelarskiego.
11 00 – 16 00 zielarskie konsultacje, degustacja ziołowych specjałów – Ziołowa Pracownia Aneta Zabrzewska, farmaceutka, zielarka, popularyzatorka ziołolecznictwa i fitoterapii, z przerwą na spacer zielarski dla chętnych o godz. 14 00, na terenie Folwarku.
12 00 – 16 00 – Warsztaty dla dzieci Dziecięca Pasieka
Przez cały dzień, od 11 00 do 18 00: – pokazy pracy pszczelarza oraz obserwacja aktywności pszczół – kiermasz miodu i produktów pszczelich – stoiska wystawców z produktami naturalnymi i rękodziełem, w tym lnianych produktów do dekoracji wnętrz z Ziołowej Pracowni
Piątek, 16 sierpnia 11 00 – Otwarcie Folwarku
11 30/ 12 30/ 13 30/ 14 30/ 15 30/ 16 30 – Zwiedzanie z Przewodnikiem – zwiedzanie wystawy sprzętu rolniczego, w tym specjalna prezentacja narzędzi i sprzętu pszczelarskiego.
12 00 – 16 00 – Warsztaty dla dzieci Dziecięca Pasieka
Przez cały dzień, od 11 00 do 18 00: – pokazy pracy pszczelarza oraz obserwacja aktywności pszczół – możliwość zakupu miodu i innych produktów pszczelich na miejscu – stoiska wystawców z produktami naturalnymi i rękodziełem – czas na relaks i odpoczynek w otoczeniu przyrody.
Sobota, 17 sierpnia 11 00 – Otwarcie Folwarku
11 30/ 12 30/ 13 30/ 14 30/ 15 30/ 16 30 – Zwiedzanie z Przewodnikiem – zwiedzanie wystawy sprzętu rolniczego, w tym specjalna prezentacja narzędzi i sprzętu pszczelarskiego.
12 00 – 16 00 – Warsztaty dla dzieci Dziecięca Pasieka
Pokaz jazdy traktorem o godz. 14 00
Przez cały dzień, od 11 00 do 18 00: – pokazy pracy pszczelarza oraz obserwacja aktywności pszczół – możliwość zakupu miodu i innych produktów pszczelich na miejscu – stoiska wystawców z produktami naturalnymi i rękodziełem – czas na relaks i odpoczynek w otoczeniu przyrody.
Niedziela, 18 sierpnia 11 00 – Otwarcie Folwarku
11 30/ 12 30/ 13 30/ 14 30/ 15 30/ 16 30 – Zwiedzanie z Przewodnikiem – zwiedzanie wystawy sprzętu rolniczego, w tym specjalna prezentacja narzędzi i sprzętu pszczelarskiego.
12 00 – 16 00 – Warsztaty dla dzieci Dziecięca Pasieka
Przez cały dzień, od 11 00 do 18 00: – możliwość zakupu miodu i innych produktów pszczelich na miejscu – stoiska wystawców z produktami naturalnymi i rękodziełem – czas na relaks i odpoczynek w otoczeniu przyrody.
Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych do udziału w wydarzeniach! Miodobranie to doskonała okazja do nauki, zabawy i kontaktu z naturą.
Konserwacja, remont i częściowa odbudowa zabytkowej zapadni podtorowej oraz suwni górnej z dostosowaniem do eksploatacji.
Cel zamówienia:
Zakres zadania obejmuje konserwację, remont i częściowa odbudowa zabytkowej zapadni podtorowej oraz suwni górnej z dostosowaniem do eksploatacji zlokalizowanej w Muzeum Kolejnictwa na Śląsku – Oddziale Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska w Jaworzynie Śląskiej, ul. Towarowa 4, 58-140.
Zamówienie jest współfinansowane ze środków Rządowego Programu Odbudowy Zabytków i budżetu Gminy Jaworzyna Śląska
Po rozpatrzeniu złożonych ofert w związku z zapytaniem ofertowym na zamówienie pn. “Konserwacja, remont i częściowa odbudowa zabytkowej zapadni podtorowej oraz suwni górnej z dostosowaniem do eksploatacji” w Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej z dn. 18.06.2024 r., zgodnie z pkt. XIII c zapytania ofertowego, zamawiający nie wybrał żadnej oferty.
Przed nami 2 miesiące wakacji, podczas których zapraszamy do odwiedzenia malowniczo położonego dworu obronnego na wodzie, w którym mieści się Muzeum Techniki Rolniczej, prezentujące historię polskiego rolnictwa. To nowe miejsce na muzealnej mapie Dolnego Śląska, stanowiące skansen rolniczy, oferuje zwiedzanie z Przewodnikiem dworu, spichlerza oraz stodoły z wystawą zabytkowych maszyn rolniczych. Jest to jedna z atrakcji Dolnego Śląska, idealna na rodzinne wycieczki, zwłaszcza dla miłośników historii i zabytków, takich jak zamki.
Początki renesansowego dworu sięgają końca XVI wieku. Obecnie w budynku i otaczających go zabudowaniach funkcjonuje muzeum prezentujące historię oraz rozwój rolnictwa na terenie Dolnego Śląska. To nowe miejsce na muzealnej mapie Dolnego Śląska, zrujnowany folwark i dwór obronny z okalającym go kompleksem w drugiej połowie XX wieku chylił się ku upadkowi, jednak w ostatniej chwili przyszedł dla niego ratunek.
Od 2007 roku dzięki Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska powoli podnosi się z gruzów, gromadzi eksponaty. Część budynków jest już wyremontowana i odbudowana, można je zwiedzać z Przewodnikiem. Zwiedzanie obejmuje dwór, spichlerz oraz stodołę z wystawą zabytkowych maszyn rolniczych – zabytkowe traktory, młocarnie. Udostępniony jest do zwiedzania „Żywy Folwark”, czyli ogrody oraz błonie zamku, gdzie można odpocząć i poczuć jak wyglądały wakacje na wsi i życie w gospodarstwie rolnym XIX i początku XX wieku. Poza zabytkowymi maszynami i urządzeniami pomocnymi w pracy rolników w Folwarku mieszkają – owce, krowa i pszczoły.
Zachęcamy grupy zorganizowane pragnące urządzić piknik w sielskiej atmosferze przy odradzającym się pięknym zabytku, a także chętnych na wynajęcie obiektu na wyłączność na uroczystość rodzinną lub firmową.
ZWIEDZANIE
Muzeum Techniki Rolniczej w Piotrowicach Świdnickich otwarte jest 4 dni w tygodniu, od czwartku do niedzieli w godz. od 11 00 do 18 00.
Grupy zorganizowane zapraszamy codziennie po dokonaniu wcześniejszej rezerwacji.
Zwiedzanie odbywa się z Przewodnikiem i obejmuje dwór, spichlerz oraz zabytkową stodołę z wystawą zabytkowych maszyn rolniczych.
WAKACYJNE WYDARZENIA w FOLWARKU :
SIERPIEŃ, czyli co jeszcze przed nami:
25 sierpień – Dzień z Fergusonem – historia Massey Ferguson sięga połowy XIX wieku, kiedy to Daniel Massey założył w 1847 roku „Newcastle Foundry and Machine Manufactory” w Ontario (Kanada). W Muzeum Techniki Rolniczej mamy czynny traktor Fergusson, którego będzie można podziwiać w trakcie pracy w godzinach od 12.00 do 14.00. Zwiedzanie z Przewodnikiem o 11.30/ 12.30/ 13.30/ 14.30 / 15.30 i 16.30.
Folwark będzie otwarty w godzinach 11.00 – 18.00
31 sierpień – Zakończenie Wakacji – wspólne Ognisko z kiełbaskami na patyku
Wiejskie Jedzenie
Zbliża się weekend – idealny czas na wycieczkę poza miasto. Podczas zwiedzania Muzeum dzieci bawią się na świeżym powietrzu, a po zwiedzaniu w zabytkowym Spichlerzu, można zjeść domowy obiad. Polecamy też domowe ciasta, kawę i lokalne piwo bezalkoholowe. Specjalnością Folwarku są ziemniaki z parownika oraz kiełbaska, którą każdy może upiec samodzielnie na patyku.
6 lipiec – Nocne zwiedzanie– 19 00 – 21 00 – zapraszamy na niezwykłą wędrówkę po piotrowickim Folwarku, gdzie magia iluminowanych renesansowych murów pozostawi na zwiedzających niesamowite wrażenie. Nie zabraknie dreszczyku emocji i pasjonujących opowieści. Na zwiedzanie warto zabrać swoją latarkę i wygodne obuwie.
13 lipiec – Warsztaty dla dzieci – Zwierzęta na wsi – 15 00 – 17 00 – idealna okazja, aby doświadczyć wiejskiego trybu życia. Nasi mali farmerzy i poszukiwacze przygód odbędą wycieczkę wraz z warsztatami oraz doglądaniem i karmieniem zwierząt w wiejskiej zagrodzie. Dzięki warsztatom dzieci dowiedzą się czyje to jajko? Kto zgubił to pióro? Kto daje wełenkę? Jakie to ziarenko?
21 lipiec – Dzień z Fergusonem – historia Massey Ferguson sięga połowy XIX wieku, kiedy to Daniel Massey założył w 1847 roku „Newcastle Foundry and Machine Manufactory” w Ontario, Kanada. W Muzeum Techniki Rolniczej mamy czynny traktor Fergusson, którego 21 lipca w godzinach od 12 00 do 14 00 będzie można podziwiać w trakcie pracy.
28 lipiec – Warsztaty dla dzieci – Warzywniak –15 00 – 17 00 prezentacja w terenie – kwiaty, warzywa i zioła w ogrodzie, sianie, sadzenie i pielęgnacja. Dzieci dowiedzą się też o życiu owadów, którym zawdzięczamy owoce i warzywa. Spróbujemy przekonać niejadków, że odpowiednio przygotowane produkty smakują znakomicie.
SIERPIEŃ
3 sierpień – Nocne zwiedzanie – 19 00 – 21 00 – zapraszamy na niezwykłą wędrówkę po piotrowickim Folwarku, gdzie magia iluminowanych renesansowych murów pozostawi na zwiedzających niesamowite wrażenie. Nie zabraknie dreszczyku emocji i pasjonujących opowieści. Na zwiedzanie warto zabrać swoją latarkę i wygodne obuwie.
10 sierpień – Warsztaty dla dzieci – Zwierzęta na wsi – 15 00 – 17 00 – idealna okazja, aby doświadczyć wiejskiego trybu życia. Nasi mali farmerzy i poszukiwacze przygód odbędą wycieczkę wraz z warsztatami oraz doglądaniem i karmieniem zwierząt w wiejskiej zagrodzie. Dzięki warsztatom dzieci dowiedzą się czyje to jajko? Kto zgubił to pióro? Kto daje wełenkę? Jakie to ziarenko?
15-18 sierpień – Miodobranie – w długi weekend sierpniowy zapraszamy na Miodobranie, które jest dla pszczelarzy prawdziwym świętem. Podbieranie miodu z ula to niemal obrzęd, a smak świeżych plastrów pamięta się przez cały rok. Miodobranie to wyjątkowe zajęcie i należy do najważniejszych wydarzeń w rocznym kalendarium pszczelarza. Można je porównać ze żniwami rolników. Miód jest końcowym efektem pracy pszczół i bartnika. Dla jego smaku i walorów zdrowotnych ważne jest miejsce, w którym owady zbierają nektar i pyłek, a także i sama opieka nad ulami. Głównym celem miodobrania jest popularyzacja wiedzy na temat pszczelarstwa oraz środowiska naturalnego, w którym żyją pszczoły. To także okazja do edukacji oraz umożliwienie mieszkańcom Dolnego Śląska zakupu produktów pszczelich bezpośrednio od lokalnych pszczelarzy.
Zapraszamy na „Podróże z klasą”! Odwiedź z klasą nasze muzea i odkryj fascynujący świat historii przemysłu. Planujesz klasową wycieczkę na Opolszczyznę? A może interesuje Cię wycieczka na Górny i Dolny Śląsk? Nasze muzea oferują wyjątkowe doświadczenia edukacyjne, które zachwycą uczniów w każdym wieku. Co więcej, możesz skorzystać z dofinansowania z MEN, aby uczynić tę wycieczkę jeszcze bardziej dostępną.
Program Ministerstwa Edukacji Narodowej „Podróże z klasą” jest dedykowany szkołom podstawowym i ponadpodstawowym, umożliwiając uczniom i nauczycielom udział w wycieczkach trwających od dwóch do pięciu dni, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i organizacyjnych danej szkoły.
Dzięki dofinansowaniu z programu, szkoły mogą pokryć koszty wycieczek szkolnych dla uczniów w następujących grupach wiekowych:
1. Uczniowie klas I–III szkoły podstawowej 2. Uczniowie klas IV–VI szkoły podstawowej 3. Uczniowie klas VII–VIII szkoły podstawowej 4. Uczniowie szkół ponadpodstawowych
Program „Podróże z klasą” oferuje wsparcie finansowe, które ułatwia organizację edukacyjnych wycieczek – m.in. na bilety wstępu, usługę przewodnika, warsztaty i wyżywienie!
Skorzystaj z dofinansowania! Zapytaj o szczegółową ofertę dla swojej klasy lub grupy i złóż wniosek. Wnioski składa się w systemie teleinformatycznym, przez Strefę Pracownika SIO (dostępny dla użytkowników Systemu Informacji Oświatowej, którzy posiadają aktywne upoważnienia do aplikacji SIO).
Polecamy Muzeum Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej, Młyn Hilberta w Dzierżoniowie i Muzeum Techniki Rolniczej w Piotrowicach Świdnickich (dolnośląskie), Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach (opolskie) i Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA w Katowicach (górnośląskie)!
